Darinka, Mujo, Ekrem, za života
Obješeni rodoljubi kojima je podignut spomenik kod Doma zdravlja u Mostaru.
Tim partizansko.info sakuplja podatke i fotografije palih boraca Mostara i okoline. Zahvaljujući našoj nedavnoj kampanji – koja je uvijek u toku, odnosno nema rok isteka – i čitaocima poput vas, u prvih desetak dana “popeli” smo se sa početnih 98 slika boraca na 130! Svaka fotografija nas obraduje, a možda najviše one od boraca koje je šira javnost do sada poznavala samo u trenutku njihove mučeničke smrti. To je slučaj pet rodoljuba obješenih u Mostaru novembra 1943. godine.
Spomenik obješenim rodoljubima kod Doma zdravlja u Mostaru i natpis na spomeniku.
Petero talaca su obješeni zbog odmazde. U spisima mostarskog hroničara i historiografa Karla Drage Miletića nailazimo na slijedeći zapis:
“16. novembra 1943.g. presječen je kabl telefonski, koji je služio za vezu njemačkom okupatoru, na tadašnjoj željezničkoj rampi, kod Liska (sada Save Kovačevića) ulice. U cilju “odmazde” njemačke i ustaške vlasti su objesile: Babić Muju, Skočajić Božu, Bitanga Radojku (suprugu istaknutog radničkog lidera Rade Bitange), Ćurić Ekrema (omladinca, člana SKOJ-a, brata komesara Mostarskog bataljona Envera Ćemalovića), i Kljujić Tomu (u nekim izvorima ovaj posljednji se pominje kao Hajduk Ante iz Metkovića). Vješanje je izvršeno u noći 18/19 novembra 1943.g.”
U nastavku su slike obješenih rodoljuba za života, i njihovih spomen-ploča:
Mujo Babić-Selimhodžić (1908. Mostar – 1943. Mostar)
Predratni aktivista radničkog pokreta, proveo je jedno vrijeme u odredu. Zarobljen od domobrana juna 1942. u vrijeme četničkog puča kod Konjica, predat Italijanima i odveden u logor Mamula odakle je pušten u ljeto 1943. Vratio se u Mostar. Kao odranije poznati komunista u novembru 1943. je uhapšen i obješen.
Foto: porodični arhiv. Spomen-ploča: S. Demirović (2018)
Najmlađi od pet žrtava, Ekrem je tek bio napunio šesnaestu. Bio je mlađi brat Envera Ćemalovića. Tih dana je i majka Hasiba bila uhapšena i provela je u istom mostarskom zatvoru „Ćelovina“ 16 dana. Kažu da je vidjela kako su joj odveli sina u smrt.
Izvor: Gordana Miletić-Buzaljko, arhiv K.D.Miletić. Spomen-ploča: S. Demirović (2018)
Darinka Bitanga (1891. Mostar – 1943. Mostar)
Supruga poznatog mostarskog revolucionera Rade Bitange koji je služio kaznu zbog velikog štrajka u Mostaru septembra 1940. i pogubljenog po dolasku ustaša na vlast 1941. godine. Majka skojevaca i aktivista Neđe i Nede. Opisivana je kao “neobično odlučna i hrabra žena, energična i smiona”, i “veoma cijenjena i voljena gdje god bi se pojavila”, te da je umrla “na konopcu bez suze i riječi”.
Izvor: Gordana Miletić-Buzaljko, arhiv K.D.Miletić. Spomen-ploča: S. Demirović (2018)
Božo Skočajić (1922. Nevesinje – 1943. Mostar) i Tomo Kljujić:
Još uvijek tragamo za fotografijama Bože Skočajića i Tome Kljujića, za života. Tomo Kljujić je jedini koji nije imao spomen-ploču na Partizanskom groblju. Spomen-ploče: S. Demirović (2018).
Spomenik antifašistima kod Doma zdravlja obnovljen je februara 2009. godine.
Izvor: “Slobodna Dalmacija“, 21-22.2.2009.
U gornjem redu: članovi foto kluba “Salko Šestić” slikaju se kraj spomenika 70-tih. Spomenik obješenim rodoljubima u Mostaru, stara fotografija. Izvor: CIDOM.
KAMPANJA PARTIZANSKO.INFO
U toku je kampanja partizansko.info prepoznavanja boraca na starim fotografijama, objavljenim u brošuri “Partizanski spomenik u Mostaru” – ako prepoznajte neko novo lice, pišite nam.
Čitajte naše članke, posjetite naš blog.