Bogdanov vodič kroz Partizansko spomen-groblje u Mostaru

Spomenik u Mostaru počeo sam da radim u vreme kad i druge spomenike (u Sremskoj Mitrovici, Prilepu i Kruševcu, prim.a.), ali pošto je to bio najveći i najsloženiji objekat rađen je znatno duže. (…)

Kada sam se prihvatio posla osnovno je pitanje bilo gde locirati spomenik. Ideja da se objekat gradi na Bijelom brijegu je dobrim delom kolektivna. Obilazili smo grad, njegove doline, peli se na bregove i na kraju posle svega, odlučili se za ovu lokaciju. Želja nam je bila, a u tome smo i uspeli, da se spomenik vidi iz grada, a posebno da se grad vidi sa spomenika. Tako su pali borci ostali sa svojim voljenim gradom koji se stalno razvija.

(…) to je spomenik gradskog tipa, ali koji se mora uklopiti u postojeći ambijent s tim da na svoj način dominira gradom. Upravo da bi odgovorio tom svom zahtevu građen je od kamena. Nigde se zato na spomeniku ne može primetiti niti se vidi komad betona ili nekog drugog materijala. Ugrađene su veće količine kamena. Ugradili smo i veliki broj ploča sa starih stambenih zgrada Mostara i tako sačuvali deo živog grada. Te ploče su od kuća u kojima su živeli borci čiji su ostaci sahranjeni u groblju.

(…) voda je takođe karakteristična za Mostar. Njegova Radobolja i Neretva njegov su krvotok. To sam, istina samo u malom, dao i ovde. Odmah čim se posetilac penje na groblje dočeka ga voda u vodenim orguljama, dok se gore na vrhu vidi njeno vrelo.

Osnovni deo spomenika, gornji sklop, čijih se sedam terasa dižu jedna za drugom, predstavlja brda, šume. Završni motiv, krug veliki štit, kojeg za sada nazivamo kosmosom, predstavlja na svoj način krajnji cilj čovečanstva.

Za dela ove vrste karakteristično je to da zapremaju veće prostorne površine i da su urbanističkog karaktera. To su spomenici arhitektonski koncipirani ali koji imaju i skulpturalnu vrednost i za njihov obilazak posetiocu je potrebno najmanje dvadesetak minuta.

Ovakvi objekti, za čiju izgradnju postoje uslovi retko gde kao kod nas, pobuđuju veliko interesovanje ne samo među našim ljudima, već i među mnogobrojnim inostranim gostima. To su objekti koji na svoj način privlače. Istina, oni su moderni i arhaični, ali upravo to i privlači ljude. (…) Mostar je grad na putu, tako da će ovo moje najnovije i ujedno najdraže delo imati mogućnosti mnogi da vide.