brošura “Partizanski spomenik u Mostaru” (1980.)
knjiga “Spomenica Mostara 1941-1945.”
drugi dokument ili dokaz o spomen-ploči (na pr. fotografija)
Nikola M. ABRAMOVIĆ
NIKOLA (MIRKA) ABRAMOVIĆ BJELICA, rođen 1905. godine u Dabru kod Stoca. Rano je ostao bez oca, pa je sa majkom Stanom, kojoj je bio veoma privržen, poslije završetka osnovne škole živio u Mostaru. Radio u Mostaru kao trgovački pomoćnik. Član KPJ od 1926, predratni sindikalni funkcioner i funkcioner RŠK „Velež“. Istaknuti aktivista u Radničkom kulturno-umjetničkom društvu „Abrašević“ u Mostaru, rukovodilac dramske sekcije i kursa „esperanta“. Više puta hapšen i osuđivan, poput 1929. godine u grupi Gojka Vukovića, po Državnom sudu za zaštitu Države, ili drugi put 1932. godine u grupi Anđelka Goatija. Robijao je u Sremskoj Mitrovici gdje se upoznao sa velikim brojem revolucionera.
Ponovo uhapšen početkom septembra 1940. godine zbog protestnog generalnog štrajka u Mostaru u kojem je učestvovalo preko 2.000 radnika, sva preduzeća i zanatske radionice, kao i Rudnik mrkog uglja, izazvanog zabranom aktivnosti “Veleža” kao stjecišta naprednih ideja. Sproveden u Lepoglavu. U istoj grupi su uhapšeni: Imšir Gigić, Mustafa Bjelavac, Nikola Abramović Bjelica, Rade Bitanga, Mustafa Alajbegović, Smajo Brkić, Hasan Kreso, Slavko Balać, Luka Knežić. U drugoj grupi su uhapšeni Mustafa Humo, Velija Hujdur, Vasilije Tošić, Mile Ćećez, Ljubo Ajvaz, Rade Majstorović i Rudolf Hrozniček. Prema jednom izvoru, “bio je podvrgnut policijskoj torturi i šikaniranju u zloglasnim kazamitima Lepoglave, odakle je u pismima majci poručivao da ne treba moliti vlast da bi izašao iz te po zlu poznate tamnice, jer će on izaći zajedno sa drugovima.” Kad su u Hrvatskoj ustaše došle na vlast aprila 1941. godine, interniran u logor Jasenovac* i likvidiran. Kao lokacija smrti se spominju Stara Gradiška/Jasenovac i Gospić. Opisan je kao “nepokolebljiv proleter”.
ODLOMAK IZ LITERATURE:
“Kao i drugi članovi Partije u tom vremenu, izgrađuje sebe, čita marksističku literaturu, pohađa raznovrsne kurseve, uči strane jezike, pohađa i kurs esperanta, aktivno radi u društvu “Abrašević”. Posjedovao je bogatu marksističku literaturu, pa izrasta u ideološki obrazovanog i osposobljenog borca, radnika komnistu čije znaje postaje dragocjeno u borbi za progresivne ideje radničkog pokreta.”
“Često je Nikola dolazio i u svoj rodni Dabar, pogotovo za vrijeme ferija, da bi pažnju posvetio bratu Aleksi. Svaki svoj dolazak Nikola je koristio da okupi komšije i poznanike i da im da informacije u borbi za radnička prava. Njegova riječ je bila slušana i bila cijenjena, jer je Nikola bio neposredan, komunikativan, ideološki-politički obrazovan, tako da je brzo osvajao ljude.”
* Nikola se vodi kao žrtva na sajtu JUSP Jasenovac.
Biografija Nikole Abramovića Bjelice, izvor: Belović, Anđelko V. (1989):”Pali za slobodu”, borci NOR-a i žrtve fašističkog terora stolačkog kraja 1941-1945. godine.
Belović, Anđelko V. (1989):”Pali za slobodu”, borci NOR-a i žrtve fašističkog terora stolačkog kraja 1941-1945. godine; Dž. Bijedić, “Mostarski komunisti u borbi za slobodu i revoluciju, Hercegovina u NOB br.2, Beograd, 1986. str 25. https://www.jusp-jasenovac.hr/default.aspx?sid=7618 , http://rsdvelezmostar.blogspot.com/p/fk-velez.html ; Kamdur, Tomislav (2023): KPH/KPJ u Banovini Hrvatskoj, diplomski rad.
Fotografije: S. Demirović, Partizansko spomen groblje Mostar, 14. februara 2016. – Partizansko spomen-groblje – Help to preserve (blogger.ba) ; https://www.tacno.net/novosti/primjenjeni-fasizam/ ; grupa autora: Spomenica Mostara 1941-1945; https://mostar.live/zlatna-era-rkud-abrasevic/
Poznajete li detalje iz života ovog borca? Pošaljite nam vaše priče i fotografije. Sačuvajmo od zaborava!