Darinka F. BITANGA 

DARINKA (PETRA) BITANGA, rođ. BOJČIĆ, rođena u Mostaru 25. oktobra 1891. godine. Domaćica. Supruga poznatog mostarskog komuniste Rade Bitange, vođe radničkog pokreta u Hercegovini nakon smrti Gojka Vukovića, i majka skojevaca i aktivista Neđe i Nede. Predratna aktivistkinja i politička radnica koja je “stotinama žena prije rata pročitala “Mati” od Gorkog, i održavala predavanja o ženi i njenoj borbi za ravnopravnost i prava. Uz muža je učestvovala u radničkom pokretu i kulturno-umjetničkim društvima, ali sama nije bila član KPJ. Uhapšena kod kuće od Nijemaca “dok je mijesila hljeb”, a kao talac zbog prekinute telefonske linije njemačke vojske, dva dana nakon incidenta, 18.11.1943. (Nijemci su naredili hapšenje nekoliko Mostaraca za koje se sumnjalo da su pripadnici NOP. Po Mostaru se tada pričalo da nije bilo sabotaže, te da je kabl presjekla “njemačka vojna kuhinja sa dimnjakom (koji) je zapeo za žicu i tako prekinuo vezu između njemačkih jedinica u gradu.”) Javno obješena 19.11.1943. ruku vezanih na leđima, sa četiri druga pripadnika NOP-a: Mujom Selimhodžićem Babićem, Božom Skočajićem, Ekremom Ćurićem i Tomom Kljujićem. Kao trajno sjećanje na njih podignut je spomenik kod Doma zdravlja u Mostaru, te spomen ploča na mjestu gdje su obješeni.

Policijski ustaški šef Mato Roko napisao je izvještaj 26.11.1943. o egzekuciji:

“Dana 16. novembra 1943. prije podne nepoznati počinitelj presjekao je brzoglasni kable njemačkih oružanih snaga u dr Starčevića ulici i to na željezničkom prelazu (tada je u Mostaru željeznica prolazila kroz centar grada, ispred Gimnazije, prim.a.)” Izvide po toj stvari vodili su njemačke vojne vlasti. Pošto je ovo djelo očito akt sabotaže počinjen od strane komunističkih osoba, to je generalno zapovjedništvo Petog Gorskog korpusa u Mostaru donijelo odluku da se imaju objesiti javno pet osoba, od kojih je netko od bližih osoba u šumi među partizanima. Na temelju te odluke obješene su danas ujutro u Ustaškoj ulici, pred zgadom Okružnog ureda, slijedeće osobe iz Mostara: Skočajić Božo, vjere pravoslavne, Ćurić Ekrem, vjere islamske, Babić Mujo, vjere islamske, Bitanga Darinka, vjere rimokatoličke i Kljujić Tomo, vjere pravoslavne, rodom iz Metkovića.” (M. Konjhodžić, “Mostarke”, str. 251)

Darinka je opisana kao “neobično odlučna i hrabra žena, energična i smiona”, i “veoma cijenjena i voljena gdje god bi se pojavila”, te da je umrla “na konopcu bez suze i riječi”.