Salko S. ŠESTIĆ 

SALIH SALKO (SULEJMANA) ŠESTIĆ, rođen 5. aprila 1922. u Mostaru, đak Gimnazije. Poznato je da se “veoma uspjelo bavio fotografijom iz hobija, a znanje o fotografiji je sticao u ateljeu mostarskog fotografa Zije Kolakovića koji ga je podučavao fotografskom umijeću”. Predratni član SKOJ-a, član KPJ od 1941. Po nekim izvorima, Sekretar Mjesnog komiteta. Između ostalog planirao atentat na četničkog vođu Dobrosava Jevđevića. U NOV i POJ stupio marta 1942. u Bataljon „Nevesinjska puška“, a kasnije u 2. hercegovački udarni bataljon. Zarobljen u četničkom puču maja 1942, pobjegao zajedno sa Nusretom Seferovićem a uz pomoć dr Safeta Mujića, i sklonio se u Mostar, gdje je djelovao kao član MK SKOJ-a za Mostar. Uhapšen od policije NDH 21. januara 1943. i sutradan ubijen.

K.D. Miletić je dao kratak opis događaja koji su doveli do Salkine pogibije. Početkom 1943. godine nastala je velika „provala“ u skojevskoj organizaciji. Policija NDH i italijanski karabinjeri uhapsili su nekoliko članova SKOJ-a, radnika Fabrike duhana. Ubrzo se provala proširila, pa su uhapšeni i članovi Mjesnog komiteta, prvo Salko Čelebić, a nekoliko dana kasnije i Salko Šestić i Mehmed Dvizac, a iza njih Alija Šegetalo, rukovodilac ilegalne omladinske štamparije. Uhapšeni su bili strahovito mučeni u policiji. Prema jednom izvoru „od njega (Salke, prim.a.) nisu mogli čuti ni jedne riječi”. U noći 21. januara, u neposrednoj blizini zatvora, Salko je ubijen: “Kad su ga jedne noći poslije saslušanja sprovodili u ćeliju, on je prikupio posljednju snagu, šakom udario pratioca uzbunivši ga i pokušao da bježi. Istrčao je iz dvorišta zatvora na ulicu, ali izmučen i iscrpen nije uspio da pobjegne“.

Salkina sahrana je po nalogu vlasti organizovana tajno, noću, iako su ugledni građani tražili da se izvrši javni pogreb. Skojevci su ipak saznali za grob i posjećivali ga i kitili cvijećem.

U gradu su vjerovali da je Salku pri pokušaju bijega ubio zloglasni agent Redarstva Mujo Trbonja. Kao osvetu za Salkinu smrt, koju su smatrali ubistvom, Skojevci su objavili pamflet kojeg je potpisao “Polet” (Nusret Seferović), najbolji Salkin drug, da je ilegalni narodni sud u Mostaru donio odluku da se omrznuti policajac Mujo Trbonja osuđuje na smrt. Uz osudu je stajala i pjesma posvećena Salki (izvor: porodična arhiva):

Pomen Salki

Čiji grobak tražiš putniče neznani?

Čiji grobak tražiš po tužnoj poljani?

A ja grobak tražim svoga vjernog druga,

Ta i ti ga poznaješ!

Ah,ah,ah, Salku Šestića

Eno vidiš gore kraj novog pazara* 

Tu ga sahranjuju četiri žabara.

*misli se na tržnicu preko puta harema na Carini

Atentat na Muju Trbonju izvršio je 1. februara 1943. borac Mostarskog bataljona Petar Pero Krajina koji je pobjegao preko Neretve. Trbonja je operisan nakon ranjavanja ali je sutradan podlegao ranama. Za njegovo ubistvo policija je osumnjičila Šefika Bošnjića čiji je bicikl korišten u akciji. (Šefik je obavješten o potrazi za njim i uspio je na vrijeme da se skloni u Bataljon. Poginuo je za vrijeme Pete ofanzive.)

Nešto više detalja o Salkinoj pogibiji porodica je saznala tek nakon rata. Prema informaciji koju smo dobili, Salku je “uhapsio agent NDH Mujo Trbonja koji je njegovoj majci Fatimi rekao da se “ne sekira – biće sve u redu”. Ubistvo se desilo kad su Salku sprovodila dva policajca Jusić i Topić iz pritvora koji je bio u današnjoj ulici Huse Maslića prema zatvoru Ćelovina. Salko je uspio nekako umaći, izletio je na Glavnu ulicu gdje se zatekao policajac Alija Husković. Husković je opalio iz puške, metak se odbio o pločnik i pogodio Salku u leđa i izašao mu na stomak. U tom momentu je iz obližnje gostionice izašao vlasnik Drago Mandrapa, na čijim je rukama Salko izdahnuo. Atentat na Muju Trbonju desio se kod košćele kod Bunura gdje je česma.”

Salkini posmrtni ostaci su preneseni Partizansko spomen-groblje 1965. godine i počivaju u zajedničkoj kosturnici.

Njegovo ime je bilo zabilježeno na spomen-ploči đacima i profesorima u Mostarskoj gimnaziji. Ploča je nestala bez traga u vrijeme ratnih zbivanja 1992-1995. Jedna ulica u Mostaru nosi Salkino ime. Takođe, jedan fotografski klub u Mostaru, osnovan 1949, nosio je njegovo ime.

Pročitajte članak: Safet Šestić, intervju, “Danas bih volio da Salko nije sahranjen na Partizanskom”.