Mustafa I. PAŠIĆ 

MUSTAFA MUJA I. PAŠlĆ, rođen 16. oktobra 1906. u Mostaru, bravar, fudbaler Veleža. Član KPJ od 1925, sekretar Oblasnog komiteta za Hercegovinu. Prekaljeni proleterski borac, kao politički zatvorenik proveo sedam godina u zatvorima stare Jugostavije. Uhapšen 1929. i od Državnog suda za zaštitu države u Beogradu osuđen na pet godina robije, koja mu je u Lepoglavi povećana za još dvije godine. Sekretar MK KPJ za Mostar 1397, sekretar Pokrajinskog komiteta KPJ za BiH od ljeta 1938. do jeseni 1939, a kasnije član. Delegat na Petoj zamaljskoj konferenciji KPJ oktobra 1940. u Dubravi kraj Zagreba. Od oktobra 1940. sekretar Oblasnog komiteta KPJ za Hercegovinu. Politički komesar Oblasnog vojnog komiteta za Hercegovinu i jedan od organizatora ustanka u Hercegovini.

Po povratku sa robije u Mostar, krajem jula 1941. godine sakrivao se sa Savom Medanom u potkrovlju škole na Luci, u čemu im je pomogao upravitelj škole Uroš Avdalović, otac tri pala borca Avdalovića. Sa ove lokacije Pašić i Medan su bili svjedoci okršaja u kući Vukovića u Donjoj mahali.

Kad je prvi partizanski mostarski odred izašao na teren i bio razbijen od ustaša, Pašić i dr Safet Mujić su isključeni iz partije. Prema M. Seferoviću, Tempo je insistirao da se obojica streljaju, što Avdo Humo nije želio da sprovede u djelo (…), jer „u Mostaru ne bi ni mogao (…) naći komunistu koji bi tu kaznu izvršio nad najistaknutijim i najvoljenijim komunistima u gradu“. Početkom rata Pašić je upućen na rad u Podveležje radi priprema mobilizacije, vodio razgovore s mještanima i održavao konferencije po selima, organizujući narodne odbore. U Bataljonu od decembra 1941. Uprkos isključenju iz partije, uzdigao se do rukovodeće dužnosti komesara čete. Poginuo u Ribarima kod Konjica juna 1942. u borbi sa četnicima.

Jedna ulica u Mostaru nazvana je po Muji Pašiću. Takođe, jedno preduzeće za obradu metala nosilo je naziv “Mujo Pašić” nakon rata.

Saborci se prisjećaju Muje Pašića:

„Na zakazanim konferencijama, koliko sam god pratio izlaganje i sadržaj Pašićevih govora, još više sam obraćao pažnju na njegovu neposrednost i lakoću kojima uspostavlja kontakt sa prisutnim seljacima. Interesantni su bili njegovi duhoviti odgovori na postavljena pitanja. Održane Pašićeve konferencije bile su moje prve lekcije za politički rad u selu, za što sam mu se od srca zahvalio“ (…)

„Sa velikom kapom od jagnjeće kože na glavi, i petokrakom, za mnoge seljake je izgledao kao ruski partizan. Svakim novim danom sve više su ga voljeli zbog njegovog mirnog i strpljivog objašnjavanja ciljeva naše borbe. ”

“Bio je to komunist temperamentan, neobično radin i živ. Na robiji je Pašić mnogo naučio i osjetio još veću potrebu i žeđ za obrazovanjem. Njega je živo zainteresovala marksistička teorija, a i kultura uopšte.”

Avdo Humo je za njega rekao: „Mujo Pašić bio je 7 godina na robiji, osuđen kao skojevski rukovodilac u Mostaru. Od izlaska sa robije pa do ovih ustaničkih dana uspio je da izraste u najpopularnijeg radnika u Mostaru; cijelokupan komunistički pokret smatrao ga je jednim od najodgovornijih ljudi“.

O Pašićevoj pogibiji:

„Nakon prelaska Neretve grupa je naišla na četnike koji su pripucali. Zauzevši povoljne zaklone, Pašić je stalno izvirivao da osmotri četnike, i kad se u jednom momentu izdigao iznad zaklona, smrtno pogođen, povikao je: »Ubiše me, Fazlija!« Pašićevu smrt Fazlija je saopštio Johanu Špancu koji prosto nije mogao vjerovati te je pošao do Pašića. Brzo se prebacio, i kad je stigao do njega, nadvio se nad njim da se uvjeri je li mrtav, a time je i sam postao dobra meta. Ispaljen je metak i Johan je bez riječi, smrtno pogođen, pao preko Pašića.“