Mithad H. HAĆAM, narodni heroj 

MITHAD AĆIM (HASANA) HAĆAM, rođen u Bratuncu 17. septembra 1917. godine u učiteljskoj porodici. Geometar, završio geodeziju u Beogradu. Živio s porodicom od 1937. u Mostaru. Još kao učenik povezao se s revolucionarnom omladinskim pokretom, a kasnije se aktivno uključio u akcije koje je organizovala KPJ, pa 1940. godine primljen u članstvo. Aprilski rat, 1941. godine zatekao ga je na odsluženju vojnog roka u Boki Kotorskoj. Nakon kapitulacije, vratio se u Mostar i sa sobom donio pet pištolja i nekoliko bombi. Odmah se povezao sa partijskom organizacijom i aktivno je učestvovao u pripremama za oružani ustanak. Jula 1941. godine odlazi u Sarajevo, a zatim stupa u ustaničke jedinice na Romaniji. U toku ljeta 1941. godine komandant bataljona u Romanijskom partizanskom odredu, a kasnije u 6. istočnobosanskoj brigadi. Učestvovao je u mnogim borbama na Romaniji, a naročito se istakao u borbi na Prutinama, kada je njegov bataljon odbio napad domobrana koji su nadirali iz Sarajeva prema Rogatici, kako bi omogućili izvlačenje posade iz Rogatice. Početkom decembra 1941. godine, poslat je s grupom boraca na teren Foče i Miljevine, kako bi uticao na uključivanja Muslimana u NOP. Na putu preko Jahorine, opkolilo ih je trideset četnika i pozvalo ih na predaju. Mithat Haćam je tada sa svojih pet drugova prihvatio borbu i s bombama u rukama odbili su četnike. Poginuo je 15. avgusta 1942. na Konjuh-planini, u jednom iznenadnom napadu ustaša iz Kladnja na 6. istočnobosansku brigadu, čiji su borci poslije teških borbi i napornih marševa zaspali. Mithad je među prvima otvorio vatru i uporno branio kotu na kojoj se nalazio, što je dozvolilo odstupnicu članovima Pokrajinskog komiteta Partije BiH. Proglašen je za narodnog heroja 21. decembra 1951. godine. Mithadova sestra Emina Haćam je takođe poginula u NOB.

Posmrtni ostaci Mithada Haćama su nakon rata preneseni i sahranjeni na Partizanskom spomen-groblju u Mostaru. Izvor: arhiv Radmila Brace Andrića.

1963. godine u Mostaru je osnovan odred izviđača NH “Mithad Haćam”. Na Balinovcu u Mostaru, u prostorijama ovog odreda izviđača 20. aprila 1985. godine. Bista je uklonjena devedesetih godina XX vijeka. Na mjestu pogibije je 1952. godine podignuta spomen-ploča palim borcima na kojoj je i Mithadovo ime.

O Mithadovoj pogibiji je zabilježeno:

„Avgusta 1942. godine sa Prvim udarnim bataljonom je stupio u tada formiranu Šestu istočnobosansku brigadu. U ovoj brigadi se istakao u — borbama s ustašama, u blizini sela Potkleče, kod Zavidovića; u borbi s četnicima na Ozrenu i dr. Poginuo je 14. avgusta 1942. godine u iznenadnom napadu ustaša na Šestu istočnobosansku brigadu, koja se odmarala u selu Miljkovac, kod Doboja. Borci su bili umorni i spavali su, a ustaše su to iskoristile i privukle im se. Kada su se pomešali s partizanima, nastala je pometnja. Mithat Haćam je tada pokazao veliku prisebnost i među prvima je otvorio vatru na neprijatelja. Uporno je s grupom boraca, branio kotu na kojoj se nalazio i na taj način otklonio opasnost po članove Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu, koji su se nalazili sa ovom brigadom. Mithat Haćam stradao je štiteći odstupnicu ostalih boraca i nije se povlačio sve dok mu ustaše nisu prišle na nekoliko metara i smrtno ga pogodile.“

U prilogu je kratka biografija narodnog heroja Mithada Haćama (Refik Hamzić, “Mostarci narodni heroji Jugoslavije“, 1986. Izvor: CIDOM)