Mithad H. HAĆAM, narodni heroj 

MITHAD AĆIM (HASANA) HAĆAM, rođen u Bratuncu 17. septembra 1917. godine u učiteljskoj porodici. Geometar, završio geodeziju u Beogradu. Živio s porodicom od 1937. u Mostaru. Još kao učenik povezao se s revolucionarnom omladinskim pokretom, a kasnije se aktivno uključio u akcije koje je organizovala KPJ, pa 1940. godine primljen u članstvo. Aprilski rat, 1941. godine zatekao ga je na odsluženju vojnog roka u Boki Kotorskoj. Nakon kapitulacije, vratio se u Mostar i sa sobom donio pet pištolja i nekoliko bombi. Odmah se povezao sa partijskom organizacijom i aktivno je učestvovao u pripremama za oružani ustanak. Jula 1941. godine odlazi u Sarajevo, a zatim stupa u ustaničke jedinice na Romaniji. U toku ljeta 1941. godine komandant bataljona u Romanijskom partizanskom odredu, a kasnije u 6. istočnobosanskoj brigadi. Učestvovao je u mnogim borbama na Romaniji, a naročito se istakao u borbi na Prutinama, kada je njegov bataljon odbio napad domobrana koji su nadirali iz Sarajeva prema Rogatici, kako bi omogućili izvlačenje posade iz Rogatice. Početkom decembra 1941. godine, poslat je s grupom boraca na teren Foče i Miljevine, kako bi uticao na uključivanja Muslimana u NOP. Na putu preko Jahorine, opkolilo ih je trideset četnika i pozvalo ih na predaju. Mithat Haćam je tada sa svojih pet drugova prihvatio borbu i s bombama u rukama odbili su četnike. Poginuo je 15. avgusta 1942. na Konjuh-planini, u jednom iznenadnom napadu ustaša iz Kladnja na 6. istočnobosansku brigadu, čiji su borci poslije teških borbi i napornih marševa zaspali. Mithad je među prvima otvorio vatru i uporno branio kotu na kojoj se nalazio, što je dozvolilo odstupnicu članovima Pokrajinskog komiteta Partije BiH. Proglašen je za narodnog heroja 21. decembra 1951. godine. Mithadova sestra Emina Haćam i brat Nedžad Haćam takođe su poginuli u NOB-u.

Posmrtni ostaci Mithada Haćama su nakon rata preneseni i sahranjeni na Partizanskom spomen-groblju u Mostaru. Izvor: arhiv Radmila Brace Andrića.

1963. godine u Mostaru je osnovan odred izviđača NH “Mithad Haćam”. Na Balinovcu u Mostaru, u prostorijama ovog odreda izviđača 20. aprila 1985. godine. Bista je uklonjena devedesetih godina XX vijeka. Na mjestu pogibije je 1952. godine podignuta spomen-ploča palim borcima na kojoj je i Mithadovo ime.

O Mithadovoj pogibiji je zabilježeno:

„Avgusta 1942. godine sa Prvim udarnim bataljonom je stupio u tada formiranu Šestu istočnobosansku brigadu. U ovoj brigadi se istakao u — borbama s ustašama, u blizini sela Potkleče, kod Zavidovića; u borbi s četnicima na Ozrenu i dr. Poginuo je 14. avgusta 1942. godine u iznenadnom napadu ustaša na Šestu istočnobosansku brigadu, koja se odmarala u selu Miljkovac, kod Doboja. Borci su bili umorni i spavali su, a ustaše su to iskoristile i privukle im se. Kada su se pomešali s partizanima, nastala je pometnja. Mithat Haćam je tada pokazao veliku prisebnost i među prvima je otvorio vatru na neprijatelja. Uporno je s grupom boraca, branio kotu na kojoj se nalazio i na taj način otklonio opasnost po članove Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu, koji su se nalazili sa ovom brigadom. Mithat Haćam stradao je štiteći odstupnicu ostalih boraca i nije se povlačio sve dok mu ustaše nisu prišle na nekoliko metara i smrtno ga pogodile.“

U prilogu je kratka biografija narodnog heroja Mithada Haćama (Refik Hamzić, “Mostarci narodni heroji Jugoslavije“, 1986. Izvor: CIDOM)