brošura “Partizanski spomenik u Mostaru” (1980.)
knjiga “Spomenica Mostara 1941-1945.”
drugi dokument ili dokaz o spomen-ploči (na pr. fotografija)
Mihajlo E. KON
MIHAJLO MIŠO (EMILA) KON, sin Marije Bergman, filologinje, i nećak ubijene dr. Berte Bergman, rođen u Mostaru 2. januara 1924. Živio i školovao se u Sarajevu. Učenik Gimnazije, član SKOJ-a i KPJ. Iz Sarajeva izbjegao u Mostar 1941, i prebjegao u Dubrovnik, odakle je interniran od Italijana početkom novembra 1942. u logor u Kuparima, a početkom juna 1943. odveden u logor na Rabu. Nakon kapitulacije Italije i po oslobođenju iz logora stupio 9. novembra 1943. u NOV u 1. banijsku brigadu. Borac u Jevrejskom rapskom bataljonu. Komesar čete u bataljonu »Vasilije Gaćeša«; komesar bataljona 3. brigade VII banijske divizije. Poginuo 25. III 1945. kod sela Vrsta (Bihać). U vrijeme pogibije imao je čin majora.
Mihajlova majka dr Marija Bergman ud. Kon, sestra dr Berte Bergman, postala je prva žena sa doktoratom u BiH. Početkom rata otpuštena s posla i otpremljena u koncentracioni logor Rab. Nakon kapitulacije Italije, dospjela na oslobođenu teritoriju. Mihajlova sestra Mirjana je zarobljena na Igmanu i odvedena u koncentracioni logor Ravensbruck. I Marija i Mirjana su preživjele rat i nastavile sa radom. Ujak Alfred Bergman (1901-1941) je poznati antifašista, streljan 1941. godine. Još jedna tetka Lujza Krčmar-Bergman je bila u izbjeglištvu u Dubrovniku i pridružila se partizanima 1944. godine. Njena kćerka, Mihajlova rodica Radojka Krčmar poginula je u slovenačkim partizanima.
Na Partizanskom spomen-groblju u Mostaru su spomen-ploče tri člana ove porodice: dr Berte Bergman, Mihajla Kona i Radojke Krčmar. 1999. godine na Jevrejskom groblju u Mostaru je podignut spomenik holokausta, na kom je ubilježeno i Mihajlovo ime.
http://www.prometej.ba/clanak/drustvo-i-znanost/sestre-berta-i-marija-bergman-pionirke-zenskog-obrazovanja-u-bih-bez-ulice-bez-spomena-2708 ; http://www.most.ba/108/083.aspx ; grupa autora: Spomenica Mostara 1941-1945.
Fotografija: Ljuban Đurić, Banijski partizanski odred 41-45, Beograd 1988.
Fotografija spomen-ploče: S. Demirović.
Poznajete li detalje iz života ovog borca? Pošaljite nam vaše priče i fotografije. Sačuvajmo od zaborava!