Ismet A. KRESO 

ISMET (AVDIJE) KRESO PIHA, rođen 13. marta 1917. u Mostaru, službenik, član KPJ od 1940, u Bataljonu od septembra 1941. Komesar Konjičkog bataljona u Mostarskom odredu, a od maja 1944. u 17. krajiškoj brigadi. Uhvaćen sa grupom partizana, nakon višečasovne neravnopravne borbe (devet boraca protiv 170 ustaša) u opkoljenoj kući u Janjini kod Konjica, 10. aprila 1942. Dvojica su poginula, a sedam zarobljenih ustaše su tukli dok su ih ispitivali (nijedan nije htio ništa priznati), zatim skinuli gole, vezali i poveli ka Bjelimićima. Iako izranjavani i svezani, Hilmija i Ismet Kreso su uspjeli da se otrgnu na Neretvi i skoče u vodu. Voda ih je nosila 3-4 km, a zatim su isplivali na obalu. Uspjeli su doći u Glavatičevo i ispričati o borbi u Janjini. Jedno vrijeme su bili pošteđeni borbe i akcija: „Izgledali su i suviše slabi, bolesni i blijedi. Po licu i cijelom tijelu imali su teške posjekotine napravljene bajonetima. (…) Bez obzira što su onako loše fizički izgledali i što u to vreme nisu išli u borbu, bili su veseli i dobro raspoloženi ljudi, pa su svojim šalama zabavljali ostale borce.“ Ismet je preživio Petu ofanzivu, bitku na Sutjesci i bio sa grupom iznurenih boraca koji su se vratili u Mostar na oporavak. Komesar Konjičkog bataljona u Mostarskom odredu. Poginuo septembra 1944. na Krstacu kod Jablanice kao obavještajni oficir.

Ismet je sahranjen na Partizanskom spomen-groblju u Mostaru. Iz porodičnih sjećanja: “Poslije rata organizovan je prenos (posmrtnih ostataka, prim.a.) u Mostar . (Ismetov brat) je bio prisutan i identifikovao ga. Prepoznao je džemper koji je izgledao čitav, ali se počeo prosipati kad je htio da ga dodirne. Pričao je o tome mnogo godina poslije rata, a poteklo je nekoliko suza iz njegovih očiju (…)”

Prema porodici, Ismet se oženio u ratu svojom predratnom ljubavi, i kasnije takođe partizankom, Rosom Vreća. Ismet je prvi otišao u partizane, a za njim je pošla i Rosa. Međutim, nisu mogli biti u istom odredu pa su raspoređeni u različite. Rosa je bila izrazita ljepotica koja je uz to prelijepo i pjevala (pjevala je u kafani “Ruža”).

ODLOMCI IZ LITERATURE:

O jednoj akciji:

„Veća grupa od oko 40 boraca iz 1. čete u Bijeloj, pod rukovodstvom Rade Španca i Salke Fejića, krenula je da izvrši napad na voz. Po dolasku u selo Dobrigošće upućena je na zadatak patrola u sastavu: Ismet Kreso, Risto Marić i Muhamed Taslaman Beg. “Oni su zaustavili automobil u kojem su se nalazila dva italijanska oficira, inženjera. Oficiri su razoružani i zarobljeni, a šofer, koji je bio civil, pušten je kući. Zarobljenici su upućeni na Borke. U selu Čelebiću ostavljena je desetina Ismeta Kreše, a grupa je noću 21/22. decembra prešla Neretvu na gazu i došla u Donje Selo, gdje se razmjestila po kućama da borci osuše odjeću i odmore se. Mještanima je to bio prvi susret s partizanima. Obradovani, takmičili su se ko će borce bolje ugostiti i darivali su ih čarapama, rukavicama i džemperima (…)“

O dramatičnom bijegu iz Glavatičeva:

„Kada su se ustaše počele svađati oko toga kome će pripasti kožni kaputi i cipele boraca i kada su se spremili da pucaju na ovu dvojicu, ionako već izbodene i krvlju oblivene, Kreso je namignuo Hakalu i time mu dao znak da je vreme da se pokuša bjekstvo. U jednom trenutku obojica su udarila nogom ustaše u stomak (svaki svoga, a držali su ih vezane svakog za sebe na konopcima), a onda u istom trenutku, skočili vezani u Neretvu i nastavili da rone prema drugoj obali. Srećom, išlo im je na ruku to što je rijeka bila brza i mutna, a oni izvrsni plivači. Ustaše su potpuno zbunjene, otvarale vatru iz pušaka, ali ih je noć sprečavala da precizno gađaju. Obojica su uspela da se domognu, istina daleko nizvodno, druge obale. Postavljalo se pitanje gde da idu nagi, a već je i počelo svanjavati. Ugledavši jednu kuću nedaleko od obale krenuli su prema njoj. U tom momentu domaćica je izašla pred vrata, i ugledala potpuno gole ljude, još izgrebane i natekle. Odmah je vrisnula i pala u nesvest. Srećom u tom momentu je izašao i domaćin, naš simpatizer, i odmah uočio o čemu se radi. U kući nije bilo ništa od odjeće, jer je bio rat a oni siromašni, ali našli su dva stara parčeta od ćebadi, čime su se omotali i krenuli, sa domaćinom, ka Glavatičevu, u Štab Odreda. Kada su ujutro stigli u Odred, oči su im se već zatvorile od oteklina. Cijelo telo im je bilo izbodeno ustaškim noževima, a nisu više mogli ni govoriti. Naš sanitet sa Boraka na čelu sa dr Papom, preuzeo je ove drugove i počeo sa saniranjem njihovih teških rana po celom telu.“