knjiga “Spomenica Mostara 1941-1945.”
Alfred J. BERGMAN
ALFRED, FREDI MOSTARAC, LENC (JOSIPA) BERGMAN, rođen 28. novembra 1901. u Visokom u porodici Josipa (Jozefa) Bergmanna i Ernestine r. Gelber. Otac Jozef, po zanimanju željezničar, do prvog svjetskog rata bio je član Socijaldemokratske partije, a poslije rata Komunističke partije. Alfred je od ranog djetinjstva živio u Mostaru, gdje se uključio u revolucionarni radnički pokret. Studirao ekonomiju u Frankfurtu i Beču. Među prvim je Jevrejima koji su se uključili u revolucionarni radnički pokret. Član SRPJ(k) od 1919. i član KPJ od 1925. godine. U Beču, Pragu i Parizu radio u Partijskoj tehnici Centralnog komiteta KPJ. Početkom 1928. godine vratio se u zemlju i nastavio svoju revolucionarnu djelatnost u Zagrebu. Uhapšen oktobra 1928, predan je Državnom sudu za zaštitu države koji ga je 1929. godine osudio na tri godine robije. Nakon izdržane kazne protjeran je u Mostar.
1934. je emigrirao u Beč gdje je nastavio obavljati dužnost tehničara CK KPJ. Krajem iste godine sudjelovao je u pripremama IV zemaljske konferencije KPJ. U KPJ je radio kao: sekretar studentskog kluba, član mjesnog komiteta, član Centralnog komiteta Crvene pomoći Jugoslavije, član Balkanskog komiteta Crvene pomoći, rukovodilac ilegalne tehnike Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije u zemlji i u inozemstvu. Najveći dio vremena je radio na organizaciono-tehničkim poslovima u zemlji i u inozemstvu, legalno i ilegalno. Koristio je konspirativna imena i pseudonime: Lanz, Paskalović, Savić, Nenadov M. J., Fred i Zubar.
U Moskvi 1936. radi na otpremanju komunista za Španiju. Godine 1936. je u službi Odjeljenja međunarodnih veza (OMS) Kominterne kupovao je i organizovao transporte oružja iz zemalja Zapadne Evrope za Španiju. I sam je otišao za Španiju 1937. godine, gdje je bio u artiljeriji, a kasnije u administraciji i na specijalnim zadacima. Nakon rata je jedno vrijeme živio i radio u Francuskoj. Doputovao je u Split na parobrodu SS „Lina Matković“ 24. septembra 1940. godine, ali je uhapšen i predan zagrebačkoj policiji. Bio je interniran u Lepoglavu, a presudom od 9. aprila 1941. godine oslobođen je krivice. Međutim, zadržan je u zatvoru i predan je ustaškim vlastima koje su ga prebacile u novoosnovani logor u Kerestincu. Streljan u šumi Dotrščina iza Maksimira u Zagrebu 9. jula 1941. U istoj grupi su streljani poznati hrvatski komunisti: dr Božidar Adžija, Ognjen Prica, Otokar Keršovani, dr Ivo Kun, Zvonimir Richtman, Ivan Korski, Viktor Rosenzweig, Sigismund Kraus i Simo Crnogorac. Ivan Krndelj je bio na spisku ali je vraćen, a umjesto njega odveden je Bergman. Nakon toga je objavljen oglas ministarstva unutrašnjih poslova da su sva desetorica streljani 9. VII 1941. kao taoci i “duhovni začetnici” povodom likvidacije ustaškog agenta Ljudevita Tiljka, bivšeg člana KPJ koji je postao špijun.
Alfred Bergman je brat dr Berte Bergman, i ujak palih boraca Mihajla Kona i Radojke Krčmar. Njegovo streljanje zajedno sa zatvorenicima iz Kerestinca je prikazano u 3. epizodi TV-serije “Nepokoreni grad” (izvor: Antifašistički vjesnik).
grupa autora: Spomenica Mostara 1941-1945.; scena iz serije “Nepokoreni grad”: https://www.youtube.com/watch?v=oMWCItqSOoQ&t=115s; https://radiogornjigrad.wordpress.com/2021/07/09/strijeljanje-prve-skupine-talaca-iz-logora-kerestinec/
Zahvaljujemo M. Šimundiću na ustupljenom materijalu.
Poznajete li detalje iz života ovog borca? Pošaljite nam vaše priče i fotografije. Sačuvajmo od zaborava!