Salih R. ISLAMOVIĆ

SALIH (RAME) ISLAMOVIĆ, rođen 30. marta 1910. u Prozoru. Potporučnik vojske Kraljevine Jugoslavije, pilot (diplomirao 1930. godine), završio Vazduhoplovnu podoficirsku školu, pilotsku i lovačko-pilotsku školu. Živio do kapitulacije Jugoslavije u Mostaru. Sa grupom zrakoplovaca NDH prebjegao 9. juna 1942. iz Rajlovca u Tursku, odakle se prebacio na Bliski istok gdje je primio dodatnu obuku u redovima savezničke vojske. Borio se kao jugoslovenski pilot u redovima britanskog RAF-a do formiranja Vazduhoplovstva NOVJ, kada je prešao u Prvu eskadrilu NOVJ. Eskadrila je osnovana 22. aprila 1944. godine u Sjevernoj Africi i bila je dio 352. RAF eskadrile. Jugoslovenski piloti su vježbali na avionima tipa Harvard, a potom Hurricane MK II C. Poginuo nesrećnim slučajem za vrijeme vježbi 3. maja 1944. u Benini kod Bengazija u Libiji, sudarivši se u vazduhu iznad piste sa pilotom Aleksandrom N. Markovićem. Sahranjen na vojnom groblju u Bengaziju u Libiji na lokaciji 3, red A, grobno mjesto br. 16.

Prema jednom izvoru, Salihova supruga Selveta je bila uhapšena nakon njegovog bjegstva: “upućena u logor na priedlog U.N.S. Zaštitnog redarstva za grad Sarajevo i v.ž. Vrhbosna na vrieme od 2 godine; njezin muž pobjegao je zrakoplovom iz Sarajeva u nepoznatom pravcu, a ista nije htjela reći kuda.”

ODLOMAK IZ LITERATURE:

“Dobro raspoloženje prešlo je u pravo oduševljenje kada su naša prva dva pilota sela u sada već naše avione. Na žalost, naše oduševljenje beše kratkog daha. Piloti Marković i Islamović, iako iskusni vazdušni borci sa Srednjeg istoka, posle poletanja izveli su nekoliko smelih evolucija, ali su se u jednom trenutku sudarili i stropoštali na zemlju. Bili smo navikli na pogibije naših drugova i svesni činjenice da se u vazduhoplovstvu može poginuti i bez borbe. Ali, ova katastrofa ostavi na nas mučan utisak: nismo još ni počeli da letimo, a već dve teške žrtve.”

“U Beninu smo stigli kasno, noću. Logor nam je bio pripremljen, a šatori razapeti. Tu nas je dočekalo nekoliko stotina naših avijatičara koji su se ranije otcepili od izbegličke vlade i opredelili za NOP. Među njima bili su Mileta Protić, Ratko Jovanović i Aleksandar Marković. Videli smo postrojene »harikene« koje smo dobili od saveznika. To su bili avioni na kojima će naši mehaničari ucrtati petokrake zvezde i naše trobojke. Već posle podne prisustvovali smo priredbi koja je bila izvanredno primljena od naših novih drugova, naročito su se oduševili našim borbenim pesmama. Navečer smo se skupili ispred šatora i dugo pričali – mi njima o mnogim događajima iz narodnooslobodilačke borbe, a oni nama o mahinacijama izbegličke vlade i kralja. Sutradan je bio letački dan i posle uobičajene pripreme grupa »harikena« digla se u vazduh, da bi postrojena projurila iznad naših glava u niskom letu. Tu, pred našim očima, došlo je do neželjenog događaja: vođa grupe Aleksandar Marković sudario se sa svojim pratiocem Salihom Islamovićem i kako su nisko leteli nije bilo moguće da iskoče. Na vojnom groblju u Bengaziju, daleko od voljene grude, sahranjeni su. Ovaj udes nas je strašno pogodio.”

“Sutradan smo razgledali postrojene »Spitfajere«, borbenu tehniku naše prve eskadrile, čije je rađanje bilo na pomolu. 3. maja poletela je prva naša trojka u vazduh. Sa zadovoljstvom i neizmernim oduševljenjem posmatrali smo skladne manevre figurnog letenja. Kapetan Marković Aleksandar, kao vođa grupe, potporučnik Islamović Salih i Srdanović Milan – kao pratioci. Zadivili su nas tehnikom letenja. Bili smo vidno uzbuđeni. Ali, bio je dovoljan samo jedan koban trenutak i svima nam je dah zastao u grudima – vođa grupe Marković i pratilac Islamović su se sudarili za vreme prestrojavanja. Tu pred našim očima ugasila su se dva dragocena i nenadoknadiva života. I nehotice mi se nametnula misao: zar svaki početak mora da bude propraćen žrtvama najboljih? Čajavec 1942. godine, Livanjske žrtve 1943. godine i, evo, ove sada.”